Wars van (koninklijke)onderscheidingen zou zuster Catharina Nelemans waarschijnlijk ook wars zijn van aandacht op het meest snelle nieuwsmedium van Drimmelen. Toch is het voor onze redactie een eer om 75 jaar na de bevrijding van de dorpen van onze gemeente, verslag te mogen doen van een bijzondere vrouw die in oorlogstijd zó veel deed voor uw en onze vrijheid. Als postuum eerbetoon is er een boek uitgebracht over Catharina Nelemans en gisterenmiddag was de officiële presentatie van het boek met als titel: Catharina Nelemans, zuster in oorlogstijd, een bewogen en bevlogen vrouw.
Jan-Willem Stoop die onze zieke burgemeester verving op de bijeenkomst en boekpresentatie, verhaalde over de bijeenkomst daags tevoren inzake de liniecrossers. Ook daar nam de locoburgemeester de honneurs waar van Gert de Kok en vertelde onder de indruk te zijn van het verhaal van deze verzetstrijders. Echter, op het gevaar af sommigen tegen de schenen te schoppen, de liniecrossers kunnen nog niet in de schaduw staan van de 'zuster in oorlogstijd' Catharine Nelemans. Waar Catharina heldendaden verrichtte zonder enig winstbelang, gold dat niet echt voor de liniecrossers. Weliswaar met gevaar voor eigen leven maar wél tegen exorbitante bedragen voor die tijd, waren zij bereid de oversteek te maken met vluchtelingen, medicijnen of krijgsinformatie.
De boekpresentatie vond plaats in de Protestante Kerk in Lage Zwaluwe, de kerk waar Nelemans zelf in 1914 gedoopt is. In Lage Zwaluwe hebben zowel in 1940 als in 1944 intensieve gevechten plaatsgevonden, vanwege de ligging bij een strategisch punt, de Moerdijkbrug. Catharina Nelemans heeft in het najaar van 1944 tot aan de capitulatie in mei 1945 een belangrijke rol gespeeld. Zij organiseerde grotendeels de evacuatie van de bevolking toen in het najaar van 1944 gevechtshandelingen plaatsvonden vanwege de bevrijding door de geallieerden. De achterbleven bevolking leefde veelal in schuilkelders en moest verzorging hebben. De drinkwaterleiding was onklaar, waardoor men infectieziekten opliep vanwege het drinken van oppervlaktewater. Nelemans verzorgde velen, of bracht hen naar het ziekenhuis in Breda. Daarnaast was zij betrokken bij de oprichting en uitvoering van de H.A.R.K. (Hulpactie Rode Kruis), welke heeft bestaan van 1944 tot 1947.
Ook was zij de drijvende kracht achter de eerste naoorlogse voedseltransporten vanaf Lage Zwaluwe naar o.a. Dordrecht, tegen de verordening in dat alle hulp gecoördineerd vanuit Eindhoven diende te verlopen. Via haar contacten met de Liniecrossers en het verzet wist ze hoe precair de voedselsituatie aan de andere kant van de rivier was. Haar stelling was; 'we kunnen van hieruit de kerktoren van Dordrecht zien, als we wachten op hulp vanuit Eindhoven zijn we straks te laat'. Zij heeft vanaf Lage Zwaluwe in de eerste weken van de bevrijding tien voedselschepen met aardappelen, brood en andere benodigdheden laten varen.
Vanuit de geloofsovertuiging van Nelemans zag zij het als haar plicht mensen te helpen en wilde hiervoor niet gedecoreerd worden. Ze had met vele hoge militairen, Rode Kruis-medewerkers en ook Prins Bernhard regelmatig contacten. Hij heeft haar tot driemaal toe voorgedragen voor een hoge onderscheiding. De gemeente Dordrecht wilde een straat naar haar vernoemen en haar tot ereburger benoemen als blijk van waardering voor de voedseltransporten. Dit alles wees ze af. Ze heeft alleen een zilveren lepel couvert met inscriptie van de gemeente Dordrecht in ontvangst genomen en van de provincie Zuid-Holland een wandbord met inscriptie wegen haar inspanning voor de hulpverlening als Adoptie-Specialiste.
Auteur Arie Nelemans, die Catharina liefkozend 'tante Catrien' mocht noemen, heeft al sinds zijn zesde jaar een fascinatie voor geschiedenis en na een tip dook hij in de geschiedenis van zijn eigen familie. In archieven kwam hij de gemeente Hooge en Lage Zwaluwe tegen, waarop hij aan zijn vader vroeg waar dat ligt. Wonend in Dordrecht, was het antwoord: 'aan de overkant van de rivier', waarop Arie in een telefoonboek de enige Nelemans uit die gemeente opbelde. Zij ontmoetten elkaar en Catharina vertelde hem haar verhalen, de anekdotes en de bijzondere herinnneringen uit de oorlog en na haar overlijden in 2008, kwamen haar dagboeken die zij vanaf 1943 bijhield, aan het licht. In overleg met de familie heeft Arie Nelemans, in samenwerking met Erfgoedvereniging Heerlijkheid Hooge en Lage Zwaluwe en een geldelijke donatie van Stichting Heldens de Laat, een boek geschreven en uitgegeven. Voorzitter van Stichting Heldens de Laat, Dick Heil, mocht gisteren het eerste exemplaar in ontvangst nemen. Wethouder Piet Sleeking van Dordrecht het tweede en wethouder Jan-Willem Stoop het derde exemplaar.
Bent u ook geïnteresseerd in het boek? Neem dan contact op met Erfgoedvereniging Heerlijkheid Hooge en Lage Zwaluwe. Leden ontvangen het boek gratis, voor niet-leden is het te koop voor € 10,00. U kunt contact opnemen via e-mail, administratie@erfgoedzwaluwe.nl.