De Huygensstraat en de Van Goorstraat, wie waren Huygens en Van Goor?

We beginnen met de Huygensstraat genoemd naar een geboren oud-Terheijdenaar: Christiaan Huygens (1551-1624). De naam Huygens is in de vaderlandse geschiedenis niet onbekend en toevallig gaat het over dezelfde familie. Constantijn Huygens (1596-1687) was een bekend dichter en zoon van Christiaan. Hij was, net als zijn vader, secretaris van twee prinsen van Oranje: Frederik Hendrik en Willem II. Diens zoon Christiaan jr. (1629-1695) was een man van de wetenschap en deed veel onderzoek op wiskundig gebied. Zijn uitvinding in 1656 van het slingeruurwerk, voor een goede tijdweergave, maakte hem wereldberoemd. Zijn getekend portret heeft gestaan op het biljet van 25 gulden.

In het midden van de 16e eeuw woonde hier in het dorp van Terheijden Cornelis Huygens, die was getrouwd met Geertruy Bax. Omtrent zijn afkomst en welk beroep hij had, is nog niets achterhaald. Aangenomen mag worden dat hij een vooraanstaande functie zal hebben bekleed. Uit een op internet gepubliceerde stamboom blijkt dat het gezin Huygens 5 kinderen telde. Ze hadden 2 dochters, Lucia (jong overleden) en Anna en 3 zonen, Adriaen, Laurens (In 1565 was hij 26 jaar oud en hij vertrok toen naar Spanje. Daarna is er niets meer van hem vernomen) en Christiaen.

Zoon Adriaan is mogelijk degene die actief is geweest in het Terheijdense Armenbestuur, want in de administratie van De Heilige Geest uit 1591 staat dat aan het huis van Adriaen Huygens 'een buitenbus voor de armen' hangt. En in dat jaar was ook Adriaen Huygens waarnemend gemeentesecretaris en hij werd in 1594 secretaris.

Maar vader en ook moeder Huygens waren beiden in die vijftiger jaren al overleden. De nog jonge Christiaan werd opgevoed door familieleden. Hij studeerde rechten en werkte in Brussel waar hij in contact kwam met Willem van Oranje. Op 27-jarige leeftijd werd hij diens secretaris en ook bij diens zoon prins Maurits was Christiaan Huygens secretaris. Hij is overleden in 1624 in Den Haag, hij was toen bijna 73 jaar oud. Zijn 2 zoons heetten Maurits en Constantijn.

Op de website van de Koninklijke Bibliotheek is over 'onze' Christiaan het volgende te lezen: 'Vader Christiaan nam de opvoeding en het onderwijs van Constantijn en diens oudere broertje Maurits uiterst serieus. Hij stuurde zijn zonen niet naar school, waar ze in zijn ogen meer slechts dan goeds zouden leren van bekrompen schoolmeesters, maar stelde zelf gouverneurs aan. De jongens kregen les in rekenen en verschillende talen; allereerst in Frans, wat de internationale voertaal was, zoals nu het Engels, maar ze leerden ook de klassieke talen Latijn en Grieks. Het onderwijs was vooral praktisch van aard, het Latijn dat ze leerden was dan ook gericht op een carrière in de rechtspraak of staatsdienst. In de familie Huygens stond een bestuurder nu eenmaal hoger aangeschreven dan een geleerde. Om geen boekenwurmen te worden, kregen de broertjes Huygens ook muziek- en dansles en leerden ze paardrijden, schermen, tekenen en boetseren.'

En uit 1637, dat was nog tijdens de 80-jarige oorlog, is in het Terheijdense gemeentearchief een zogenaamde sauvegardebrief van de Prins van Oranje bewaard gebleven. Dat was in oorlogstijd een vrijwaringsbrief voor een bepaalde periode. Deze brief is namens de prins ondertekend door Constantijn Huygens.

De Van Goorstraat is genoemd naar de 18e eeuwse gemeenteambtenaar Thomas Ernst van Goor. Hij was geboren in 1688 in Breda en was ruim 40 jaar verantwoordelijk voor de Terheijdense gemeentekas. Van Goor is vooral bekend geworden als heemkundige. Hij beschreef namelijk de geschiedenis van Stad en land van Breda.

Zijn boek verscheen in 1744 en telt maar liefst 546 bladzijden; het is in de vorige eeuw herdrukt en zodoende verder verspreid. Hij overleed in 1778 in Etten. Een naamgenoot genaamd Gustave Alphonse van Goor is hier notaris geweest. Hij was geboren in 1822 in Antwerpen. In 1859 werd hij lid van de Terheijdense gemeenteraad en was ook wethouder van 1870 tot 1890.

Johan van der Made.

Beelden bij dit artikel