Het ‘End van de wereld’: Wagenbergschestraat en Klippelenbosschstraat

In de middeleeuwen is de Vaartkantsevliet gegraven. Een vroeger zichtbare brug vormde lange tijd een eenvoudige aansluiting. De naam Wagenstraat is vastgesteld in 1953. Nog lang is de oude naam 'Wagenbergsestraat' in gebruik geweest.

Voorbij de brug over de Vaartkantsevliet, meestal de 'Verkaant' genoemd, heette de Wagenstraat vroeger 'Klippelenbosschstraat'. Dat is nog te zien op oude landkaarten. De straat eindigde bij de Scheerbiesstraat ofwel ' De Rooie Weel'. Waarschijnlijk zal dat een in de middeleeuwen gegraven ondiepe waterplas zijn geweest voor het verzamelen van turfschuiten en is nog lang gebruikt voor de polderboten.

Het Klippelenbosch was een oude naam voor het gebied dat ook bekend heeft gestaan als 't Bosch'. Deze historische naam wordt in ere gehouden in de 'Kaasboerderij ‘t Bosch' in de Wagenbergsestraat op Stuivezand. Die Wagenbergsestraat heette vroeger Het Bosch Straatje en liep door tot aan de Scheerbiesstraat. Daarin staat 'Hoeve ‘t Boschend'.

Het Klippelenbosch vormde een geheel met Stuivezand en Hoogerheide, een hoger gelegen zandgebied dat aansloot op de Houtse Akkers. De Vaartkantsevliet werd lang geleden ook 'Vletvaart' genoemd naar de vletten of turfschuiten die hier in de 14e en 15e eeuw de afgegraven turf vervoerden naar Terheijden. Bij de molen was tot het jaar 1400 een overslagplaats met een kraan naar vrachtschepen op de Mark.

In de middeleeuwen lagen er hier en tot in de wijde omgeving namelijk uitgestrekte veenmoerassen. Daaruit is turf afgegraven, zoals later o.a. in de Peel. Turf was destijds een waardevolle brandstof, nu te vergelijken met aardgas. Tegenwoordig is de vliet alleen nog van belang voor de waterhuishouding in de Zegge, maar toen het nog een turfvaart was, moeten de kaden bij de Wagenstraat belangrijk plekken zijn geweest.

Vanaf hier ligt een kaarsrecht stukje weg: die Wagenbergschestraat werd genoemd, naar de toen hoger gelegen Voshil. En in de andere richting gaat ook een recht stukje weg tot aan de Wildestraat en vervolgens met bochten naar 'Het Bosch': de Klippelenbosschtraat. Op het stukje landkaart uit 1624 is de Wagenstraat heel duidelijk aangegeven, samen met de Wildestraat.

In 1870 richtten de bewoners een verzoek aan het gemeentebestuur 'om den rijweg van de Wagenbergsche Straat naar den groote weg (nu Brouwerijstraat) in eene regte verbinding te brengen. De oude pad tussen de woningen Brouwerijstraat 18 en 20 is te smal en tevens te moeilijk om met geladen kar of wagen te berijden.' Het verzoek werd niet gehonoreerd. In 1892 is de straat voor het eerst verhard en wel met koolas tot aan de brug. Pas in 1925 kwam er een bestrating van 3 meter breed tot aan de Wildestraat, die door de bewoners grotendeels zelf is betaald.

Aan weerskanten van de straat lag vroeger een sloot en er stonden veel knotwilgen en andere bomen. De foto, met Lies van Meel en Jaqueline van Gils, is rond 1935 gemaakt op de plek waar de omleidingsweg is gekomen. Op de luchtfoto uit 1932 is de nog smalle Wagenstraat te zien met de Vaartkantsevliet. Tegen de vliet staat de woning met winkel en café 'De Pelikaan'. De Wagenstraat was toen nog recht, smal bestraat en aan weerskanten een sloot, tot het begin van de Wildestraat. Daar begon vroeger het 'End van de wereld'.

Lange tijd heeft daar op die hoek een café gestaan met deze betekenisvolle naam. Vanaf hier slingert de weg al eeuwenlang tot aan de Rooie Weel aan het begin van de Scheerbiesstraat en de Ruitersvaartseweg. Het laatste stukje van de straat werd vroeger ook 'Rooie Weel' genoemd. Op het viaduct over de Maasroute A59 staat pok de naam 'Rode Weel'

Johan van der Made.

Beelden bij dit artikel