Scheerbiesstraat en Linieweg in ‘t Bosch

De Scheerbiesstraat in het noordoosten van Wagenberg is al heel oud. Lang geleden liep hier ook de Ruitersvaart. Dat was oorspronkelijk een turfvaart met daarnaast een trekpad. Deze turfvaart liep vermoedelijk vanaf de Helkant bij Made naar Terheijden.

Aan het einde van de Watertorenstraat gaat de weg linksaf in een wijde boog de Helkantsedijk op. Daar kan toen een turfweel gelegen hebben die aansloot op de Ruitersvaart. Vanaf het jaar 1324 was de Binnenpolder namelijk één groot turfwingebied van de Heer van Breda, die alle werkzaamheden, zoals het graven van turfvaarten en turfwelen en vervolgens het delven van de turf met wat daar nog bij kwam, liet uitvoeren onder leiding van een klooster met een vestiging op Munnikenhof. Na afloop van deze grootschalige turfexploitatie is overgegaan tot de verkoop van percelen en is hier landbouwgebied met weilanden ontstaan.

Het overbodig geworden deel van de turfvaart zal toen zijn gedempt en zal het trekpad een polderweg zijn geworden: de tegenwoordige Scheerbiesstraat. Aan de westzijde lag De Wildert, zoals het gebied vroeger genoemd werd en waar nu de Wildestraat ligt. Aan de oostkant van de Scheerbiesstraat lag het hoger gelegen Klippelenbos, later 't Bosch genoemd.

De oude schrijfwijzen van deze straatnaam zijn niet steeds dezelfde geweest. Zo lezen we o.a. Scherrebie-straet, Scherpbier-straet, Scharbier-straet, Scherrebier-straet, Scheerbie-straet. Bij het onduidelijke handschrift van lang geleden kan met bij het overschrijven destijds van bijvoorbeeld 'scherrebies' gemakkelijk 'scherrebier' hebben gemaakt. Zeker wanneer er een brouwer woonde. Enkele eeuwen geleden kende elk dorp, naast een of meerdere bierbrouwerijen, ook meerdere kleine huisbrouwerijen, waarin voor eigen gebruik bier werd gemaakt.

Het is dus mogelijk dat deze straatnaam ooit verwees naar een brouwer die schraal bier brouwde. Helaas zijn daarvan geen duidelijke gegevens gevonden. Een tweede mogelijke verklaring is een verwijzing naar een oude plant namelijk de 'scheerling', een giftige plant die nu vrij zeldzaam is. En de 'bies', het tweede deel van de straatnaam, is ook een plant.

Tussen de Scheerbiesstraat en het zwembad De Randoet in Made ligt de Linieweg voorheen Hoevestraatje. Het is een wegje vol bochten en dat duidt op een eeuwenoud bestaan. De naam is eenvoudig te verklaren: weg naar de Linie van Den Hout. In onze gemeente liggen twee linies: de Linie van Munnikenhof en deels de Linie van Den Hout.

Ouderen noemden deze natuurgebieden 'de Lieën', waar zij in hun jeugd o.a. bramen gingen plukken. Oorspronkelijk waren het militaire verdedigingsplaatsen. Het Franse woord voor linie is: Ligne en daarom is er in Made een Lignestraat. Bij Den Hout ligt de Liniestraat en op Wagenberg kennen we de Linieweg. Van oudsher werd dit gebied, gelegen tussen de Scheerbiesstraat en Stuivezand ‘t Bosch genoemd. In de middeleeuwen was dit ‘t Klippelenbosch en sloot aan op Stuivezand en Hoogerheide. Verder lag toen de Duin, met omstreeks 1950 daarin nog hoogten van 3,7 tot 6,3 meter boven NAP.

Johan van der Made.

Beelden bij dit artikel